Đổi mật khẩu VPS: Hướng dẫn và bảo mật Windows/Linux

Máy chủ ảo riêng giống như một máy tính cá nhân mạnh mẽ mà bạn thuê, giúp website hoạt động, lưu trữ dữ liệu, chạy ứng dụng và nhiều tác vụ trực tuyến khác. Ngay khi nhận thông tin VPS, việc đầu tiên bạn cần làm là thay đổi mật khẩu mặc định. Bài viết này mình sẽ cung cấp các cách đơn giản nhất để bạn tự đổi mật khẩu VPS trên các hệ điều hành phổ biến như Windows và Linux.

Các điểm chính

Sau khi đọc xong bài viết, bạn có thể hiểu hơn về:

• Tầm quan trọng của việc thay đổi mật khẩu mặc định cho VPS và giải thích các rủi ro bảo mật liên quan.
• Các phương pháp đổi mật khẩu khác nhau, bao gồm cách đơn giản nhất thông qua trang quản lý của nhà cung cấp, phù hợp cho cả người mới bắt đầu.
• Hướng dẫn chi tiết để đổi mật khẩu trực tiếp trên các hệ điều hành phổ biến như Windows và Linux, dành cho người dùng có kinh nghiệm hơn.
• Lời khuyên hữu ích để tạo một mật khẩu mạnh và an toàn, giúp tăng cường lớp bảo vệ đầu tiên cho máy chủ.
• Cách xử lý tình huống phổ biến khi quên mật khẩu và các bước cần làm để lấy lại quyền truy cập một cách an toàn.

Vì sao nên đổi mật khẩu VPS ngay sau khi nhận?

Giữ mật khẩu mặc định cho VPS tiềm ẩn nhiều rủi ro nghiêm trọng. Dưới đây là những lý do chính bạn nên thay đổi mật khẩu ngay:

• Mật khẩu yếu, dễ đoán: Mật khẩu mặc định thường được tạo tự động hoặc theo một mẫu chung, khiến chúng dễ dàng bị các công cụ dò mật khẩu đoán ra.
• Nguy cơ lộ thông tin: Trong quá trình khởi tạo và bàn giao, mật khẩu mặc định có thể đã đi qua nhiều kênh, làm tăng khả năng bị lộ. Dù hiếm, nhưng không thể loại trừ hoàn toàn.
• Nguy cơ bị tấn công dò mật khẩu: VPS sử dụng mật khẩu yếu là mục tiêu hàng đầu của các cuộc tấn công brute-force.

Cách đổi mật khẩu VPS qua bảng điều khiển nhà cung cấp

Đây là phương pháp được khuyến khích nhất cho hầu hết người dùng, đặc biệt là người mới. Lý do là vì nó đơn giản, trực quan và thường có cơ chế reset mật khẩu an toàn mà không yêu cầu bạn nhớ mật khẩu cũ. Các bước chung thường như sau:

• Đăng nhập vào trang quản lý dịch vụ của nhà cung cấp VPS: Đây là khu vực khách hàng nơi bạn quản lý các dịch vụ đã đăng ký.
• Tìm và chọn dịch vụ VPS cần đổi mật khẩu: Trong danh sách các dịch vụ đang sử dụng, hãy chọn VPS bạn muốn thao tác.
• Tìm tính năng Đổi mật khẩu hoặc Reset mật khẩu: Các tên gọi phổ biến khác có thể là Password Management hoặc nằm trong mục Security Settings.
• Nhập mật khẩu mới và lưu thay đổi: Bạn sẽ cần nhập mật khẩu mới và xác nhận lại mật khẩu đó. Hãy tuân thủ các yêu cầu về độ mạnh mật khẩu nếu có. Sau khi lưu, hệ thống có thể yêu cầu khởi động lại VPS để thay đổi có hiệu lực.

Lưu ý rằng giao diện và tên tính năng có thể khác nhau tùy nhà cung cấp. Nếu bạn không tìm thấy mục này, hãy thử tìm kiếm trong mục FAQ hoặc Knowledge Base trên website của nhà cung cấp, hoặc liên hệ trực tiếp bộ phận hỗ trợ của họ.

Hướng dẫn đổi mật khẩu trực tiếp trên hệ điều hành VPS

Để thực hiện theo cách này, bạn cần có quyền truy cập vào VPS thông qua Remote Desktop Protocol cho Windows hoặc Secure Shell cho Linux, sử dụng mật khẩu hiện tại hoặc key xác thực. Phương pháp này phù hợp hơn với người dùng đã có kinh nghiệm quản trị hệ thống.

Đối với VPS Windows

Bạn cần kết nối vào VPS Windows qua RDP bằng thông tin đăng nhập hiện tại.

Cách 1: Sử dụng Giao diện đồ họa

• Kết nối vào VPS Windows bằng RDP.
• Mở Computer Management. Bạn bấm chuột phải vào This PC (hoặc My Computer) chọn Manage, hoặc tìm Computer Management trong Windows Search.

• Trong Computer Management, điều hướng đến System Tools, vào Local Users and Groups và sau đó nhấn vào phần Users. Trong danh sách người dùng, tìm tài khoản cần đổi mật khẩu (thường là Administrator hoặc tên người dùng bạn đang sử dụng).

• Sau đó, bạn chuột phải vào tài khoản đó, chọn Set Password. Đọc cảnh báo (nếu có) và nhấn Proceed.
• Nhập mật khẩu mới và xác nhận mật khẩu mới và nhấn OK.

Lưu ý: Phương pháp Set Password này sẽ ghi đè mật khẩu cũ mà không cần bạn nhập lại mật khẩu hiện tại.

Cách 2: Sử dụng Command Prompt

• Mở Command Prompt với quyền Administrator. Bạn có thể tìm cmd, sau đó chuột phải và chọn Run as administrator.
• Nhập lệnh sau:

net user [tên_tài_khoản] [mật_khẩu_mới]

Trong đó:

• [tên_tài_khoản] là tên user bạn muốn đổi mật khẩu (ví dụ: Administrator).
• [mật_khẩu_mới] là mật khẩu bạn muốn đặt.

Ví dụ cụ thể:

net user Administrator P@$$w0rdM0iCucManh123!

Nếu mật khẩu của bạn có chứa khoảng trắng hoặc ký tự đặc biệt, hãy đặt mật khẩu trong dấu ngoặc kép:

net user Administrator "P@$$w0rd Moi Cuc Manh 123!"

Nhấn Enter. Nếu thành công, bạn sẽ thấy thông báo The command completed successfully.

Đối với VPS Linux

Bạn cần kết nối đến VPS Linux qua SSH. Để đổi mật khẩu cho tài khoản đang đăng nhập bạn cần đăng nhập SSH thành công và gõ lệnh:

passwd

• Tiếp đến, nhấn Enter, nếu bạn đang dùng tài khoản user thường (không phải root), hệ thống có thể yêu cầu (current) UNIX password:. Hãy nhập mật khẩu hiện tại của bạn và nhấn Enter. Với tài khoản root, bước này thường được bỏ qua.
• Tiếp theo, hệ thống sẽ yêu cầu: Enter new UNIX password:. Nhập mật khẩu mới của bạn.
• Sau đó là Retype new UNIX password: và nhập lại mật khẩu mới một lần nữa để xác nhận.

Để đổi mật khẩu cho một tài khoản user khác

• Nếu bạn đang đăng nhập bằng tài khoản root, gõ lệnh:

passwd [tên_user_cần_đổi]

Ví dụ: passwd myuser

• Nếu bạn đang đăng nhập bằng tài khoản user thường có quyền sudo, gõ lệnh:

sudo passwd [tên_user_cần_đổi]

Ví dụ: sudo passwd myuser

Hệ thống sẽ yêu cầu bạn nhập mật khẩu của tài khoản sudo hiện tại trước.

• Sau đó, hệ thống sẽ yêu cầu nhập mật khẩu mới 2 lần cho [tên_user_cần_đổi].

Mẹo tạo mật khẩu VPS mạnh và an toàn

Một mật khẩu mạnh là lớp phòng vệ đầu tiên và quan trọng. Dưới đây là các tiêu chí cơ bản:

• Độ dài tối thiểu: Khuyến nghị từ 12-16 ký tự trở lên. Càng dài càng khó bị bẻ khóa.
• Kết hợp đa dạng ký tự: Sử dụng cả chữ thường (a-z), chữ hoa (A-Z), số (0-9), và ký tự đặc biệt (ví dụ: !@#$%^&*()_+-=[]{};':",./<>?).
• Không chứa thông tin cá nhân dễ đoán: Tránh dùng tên, ngày sinh, số điện thoại, tên thú cưng, hoặc các thông tin dễ tìm thấy khác.
• Không sử dụng từ điển: Tránh dùng các từ hoặc cụm từ có trong từ điển, ngay cả khi bạn thay thế một vài ký tự (ví dụ, password thành P@$$wOrd).
• Không sử dụng lại mật khẩu: Mỗi VPS và mỗi dịch vụ trực tuyến nên có một mật khẩu riêng biệt và duy nhất.

Quên mật khẩu VPS? Đây là cách xử lý

Quên mật khẩu là điều có thể xảy ra. Đừng quá lo lắng, đây là cách xử lý:

• Phương pháp chính và phổ biến nhất: Sử dụng tính năng Reset mật khẩu hoặc Forgot Password qua bảng điều khiển của nhà cung cấp VPS. Đây thường là cách nhanh nhất và an toàn nhất. Hầu hết các nhà cung cấp sẽ gửi một liên kết đặt lại mật khẩu hoặc một mật khẩu tạm thời đến địa chỉ email đã đăng ký của bạn.
• Liên hệ bộ phận hỗ trợ kỹ thuật: Nếu bạn không tìm thấy tính năng reset hoặc tính năng này không hoạt động, hãy liên hệ ngay với bộ phận hỗ trợ kỹ thuật của nhà cung cấp VPS. Hãy chuẩn bị sẵn các thông tin cần thiết như thông tin tài khoản, tên dịch vụ VPS để quá trình hỗ trợ diễn ra nhanh chóng.

Khi quên mật khẩu, điều đầu tiên bạn nên làm là kiểm tra bảng điều khiển của nhà cung cấp. Tính năng reset ở đó thường là phao cứu sinh nhanh nhất và an toàn nhất. Đừng cố gắng thử các phương pháp không chính thống có thể gây thêm rắc rối. Hãy lưu lại thông tin liên hệ hỗ trợ của nhà cung cấp VPS ở một nơi an toàn để phòng trường hợp cần thiết!

Xem thêm

• VPS Free là gì? TOP nhà cung cấp máy chủ ảo miễn phí uy tín
• VPS Windows là gì? Hướng dẫn chọn mua và sử dụng VPS Windows
• VPS NVMe là gì? So sánh tốc độ với SSD & lợi ích thực tế

Kết luận

Thay đổi mật khẩu VPS ngay sau khi nhận và định kỳ là một trong những biện pháp bảo mật cơ bản nhưng vô cùng quan trọng. Dù bạn chọn cách đổi mật khẩu qua bảng điều khiển của nhà cung cấp hay trực tiếp trên hệ điều hành Windows/Linux, việc này giúp bảo vệ tài sản số và dữ liệu quan trọng của bạn khỏi các truy cập trái phép. Bạn có mẹo nào khác để quản lý mật khẩu VPS hiệu quả không? Hãy chia sẻ kinh nghiệm của bạn trong phần bình luận bên dưới nhé!