Plesk là một bảng điều khiển quản trị web hosting, giúp bạn dễ dàng quản lý website, email, và các tài nguyên máy chủ khác chỉ bằng vài cú click chuột, ngay cả khi không có kiến thức chuyên sâu. Trong bài viết này, mình sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về Plesk, các phiên bản phổ biến, ưu nhược điểm và hướng dẫn các thao tác sử dụng Plesk cơ bản nhất.
Những điểm chính
- Khái niệm Plesk: Là bảng điều khiển hosting đa nền tảng (Windows/Linux) với giao diện đồ họa, giúp quản lý máy chủ dễ dàng.
- Lịch sử hình thành: Có lịch sử phát triển lâu dài, liên tục cập nhật và tích hợp các công nghệ mới từ 2001 đến nay.
- Các phiên bản của Plesk: Giới thiệu hai phiên bản chính là Onyx (cũ hơn) và Obsidian (hiện đại, nhiều tính năng hơn).
- Phân biệt giữa Plesk Obsidian và Plesk Onyx: So sánh sự tiến bộ của phiên bản Obsidian (2019) về giao diện, bảo mật và tính năng so với Onyx (2016).
- Các tính năng chính của Plesk: Cung cấp bộ công cụ quản lý toàn diện từ website, email, cơ sở dữ liệu đến sao lưu và bảo mật.
- Lý do nên sử dụng Plesk: Mang lại lợi ích về tự động hóa, khả năng phân cấp người dùng và hỗ trợ mở rộng kinh doanh hiệu quả.
- Ưu điểm và nhược điểm của Plesk: Nổi bật với giao diện thân thiện và đa nền tảng nhưng có chi phí bản quyền và tiêu tốn tài nguyên.
- Ai nên sử dụng Plesk: Phù hợp với nhiều đối tượng người dùng, từ quản trị viên, nhà phát triển đến doanh nghiệp và người dùng cá nhân.
- Hướng dẫn cách sử dụng Plesk: Cung cấp các bước hướng dẫn chi tiết cho những thao tác quản trị hosting cơ bản và quan trọng nhất.
- Giải đáp thắc mắc thường gặp khi sử dụng Plesk.
Plesk là gì?
Plesk là một phần mềm quản trị web hosting, cung cấp một giao diện đồ họa trực quan để người dùng có thể quản lý dịch vụ hosting, website, email, database và các tài nguyên máy chủ khác một cách dễ dàng. Thay vì gõ lệnh để tạo website hay cấu hình email, bạn chỉ cần vài cú click chuột trên giao diện của Plesk.
Plesk hoạt động mượt mà trên cả hai hệ điều hành máy chủ phổ biến nhất: Windows Server và các bản phân phối Linux (như CentOS, Ubuntu, Debian). Điều này mang lại sự linh hoạt tối đa cho cả nhà cung cấp dịch vụ lẫn người dùng cuối, không bị phụ thuộc vào một hệ điều hành duy nhất, giúp việc lựa chọn hạ tầng và di chuyển dữ liệu sau này trở nên thuận lợi hơn rất nhiều.
Plesk là bảng điều khiển máy chủ phổ biến thứ hai trên thế giới, được triển khai trên 370.000+ máy chủ và hỗ trợ hơn 12 triệu website. Nền tảng này tích hợp mọi tính năng quản lý web, bảo mật, tự động hóa, Web Builder, hệ thống hóa đơn, SSL, email, hỗ trợ linh hoạt và vận hành dễ dàng cho cả nhà cung cấp dịch vụ và người dùng cuối.
Lịch sử hình thành
Lịch sử hình thành và phát triển của Plesk đã trải qua nhiều giai đoạn quan trọng, từ một công cụ đơn giản đến một nền tảng quản lý toàn diện.
- 2000: Plesk được Dimitri Simonenko tạo ra tại Novosibirsk, Nga. Ban đầu, phần mềm này được phát triển để đơn giản hóa việc quản lý máy chủ cho các quản trị viên hệ thống.
- 2001: Phiên bản Plesk đầu tiên được phát hành trên nền tảng Linux.
- 2003: Plesk được mua lại bởi SWsoft, một công ty phần mềm lớn, đánh dấu một bước ngoặt quan trọng giúp Plesk phát triển mạnh mẽ và mở rộng thị trường.
- 2008: SWsoft đổi tên thành Parallels. Plesk trở thành một phần của danh mục sản phẩm của Parallels và được tích hợp với các công cụ ảo hóa của công ty.
- 2014: Parallels phát hành Plesk 12, một phiên bản cải tiến với nhiều tính năng mới và bắt đầu ra mắt danh mục các tiện ích mở rộng (Extensions Catalog) để người dùng có thể tùy chỉnh và thêm các chức năng.
- 2015: Parallels đổi tên bộ phận cung cấp dịch vụ thành Odin. Cuối năm đó, Plesk được tách ra thành một thực thể kinh doanh độc lập.
- 2016: Plesk Onyx được ra mắt, đánh dấu sự thay đổi trong cách đặt tên phiên bản (thay vì số, chuyển sang tên). Phiên bản này tập trung vào việc hỗ trợ tốt hơn cho các nhà phát triển và cung cấp nhiều công cụ tích hợp như Git và Docker.
- 2019: Plesk ra mắt phiên bản mới nhất là Plesk Obsidian. Phiên bản này tập trung vào việc cải thiện hiệu suất, bảo mật và tính tiện dụng cho người dùng, đồng thời tích hợp thêm nhiều công cụ hiện đại như Docker và Git, và các tiện ích mở rộng cho WordPress và Joomla.
Hiện nay, Plesk được hơn 50% nhà cung cấp hosting lớn tin dùng và là nền tảng quản lý server, triển khai ứng dụng web toàn diện cho quản trị viên, lập trình viên và doanh nghiệp.
Các phiên bản của Plesk
Plesk Onyx
Plesk Onyx ra mắt năm 2016, đây là bản nâng cấp tập trung mạnh vào hỗ trợ nhà phát triển, cho phép quản lý server và hosting hiệu quả hơn. Một số tính năng nổi bật gồm:
- Quản lý file dữ liệu website chuẩn.
- Bảo mật website và dữ liệu.
- Tối ưu hiệu suất vận hành.
- Tự động cập nhật dữ liệu và tính năng mới.
Plesk Obsidian
Plesk Obsidian ra mắt năm 2019, tập trung cải thiện ba yếu tố: bảo mật, hiệu suất và trải nghiệm người dùng. Phiên bản này tích hợp các công cụ mới như Fail2Ban, SSL It!, Advisor Security, giao diện hiện đại, trực quan và nâng cấp WordPress Toolkit với tính năng sao chép, thử nghiệm (staging/cloning), cập nhật thông minh. Obsidian còn hỗ trợ SEO Toolkit, cải tiến quản lý file, và dễ dàng tích hợp với nhiều nền tảng đám mây lớn.
Phân biệt giữa Plesk Obsidian và Plesk Onyx
Để có cái nhìn trực quan và dễ dàng nhận thấy những bước tiến vượt bậc, bảng so sánh dưới đây sẽ làm rõ sự khác biệt cốt lõi giữa hai phiên bản:
| Tiêu chí | Plesk Onyx | Plesk Obsidian |
|---|---|---|
| Năm phát hành | 2016 | 2019 |
| Trọng tâm chính | Hỗ trợ nhà phát triển, tích hợp công nghệ mới (Git, Docker). | Trải nghiệm người dùng, bảo mật chủ động và hiệu suất vượt trội. |
| Giao diện người dùng | Giao diện truyền thống, đầy đủ chức năng nhưng có thể phức tạp. | Giao diện hiện đại, tinh gọn, tập trung vào sự trực quan và tốc độ thao tác. |
| Bảo mật | Cung cấp các công cụ bảo mật cơ bản như tường lửa, chứng chỉ SSL. | Tích hợp các lớp bảo mật nâng cao như Fail2Ban, SSL It! và Advisor Security. |
| WordPress Toolkit | Cung cấp các tính năng quản lý cơ bản như cài đặt, cập nhật và bảo mật. | Bộ công cụ được nâng cấp toàn diện với các tính năng chuyên sâu như Staging & Cloning và Smart Updates. |
| Giám sát và sửa lỗi | Tính năng giám sát và báo cáo ở mức cơ bản. | Tích hợp Grafana cho phép giám sát hệ thống trực quan và Repair Kit giúp tự động chẩn đoán, sửa chữa các sự cố phổ biến. |
| Công cụ bổ sung | Tập trung vào các tính năng cốt lõi. | Bổ sung các bộ công cụ mới giá trị như SEO Toolkit để tối ưu hóa thứ hạng website trên công cụ tìm kiếm. |
Các tính năng chính của Plesk
Plesk được trang bị đầy đủ các công cụ cần thiết để bạn có thể vận hành website một cách trơn tru. Dưới đây là những tính năng nổi bật nhất:
- Quản lý Website và tên miền: Dễ dàng thêm website mới, tạo tên miền phụ và quản lý các thiết lập của máy chủ web (như Apache & Nginx) chỉ bằng vài cú click.
- Quản lý Email: Tạo tài khoản email chuyên nghiệp theo tên miền của bạn (ví dụ:
contact@yourdomain.com), thiết lập tự động trả lời, chuyển tiếp email mà không cần cấu hình phức tạp. - Quản lý cơ sở dữ liệu: Tạo và quản lý các database MySQL/MariaDB hoặc PostgreSQL. Plesk tích hợp sẵn các công cụ như
phpMyAdmin, giúp bạn tương tác với database trực tiếp trên trình duyệt. - Quản lý tập tin: Thay thế hoàn toàn cho các phần mềm
FTP. Bạn có thể tải lên, tải xuống, chỉnh sửa, nén/giải nén file trực tiếp trên giao diện web, vô cùng tiện lợi. - Sao lưu và phục hồi: Thiết lập lịch trình sao lưu tự động (hàng ngày, tuần, tháng) cho toàn bộ website hoặc từng phần. Khi có sự cố, bạn có thể dễ dàng khôi phục lại dữ liệu chỉ với một cú click.
- Công cụ và bảo mật: WordPress Toolkit giúp quản lý và bảo trì website WordPress một cách hiệu quả. Đồng thời, Plesk tích hợp sẵn SSL miễn phí tự động gia hạn, tường lửa ứng dụng và chống tấn công dò mật khẩu, đảm bảo an toàn tối đa cho website của bạn.
- WordPress Toolkit: Đây là một bộ công cụ tích hợp trong Plesk giúp cài đặt ứng dụng bằng một cú nhấp chuột, tạo bản sao thử nghiệm, cập nhật theme/plugin hàng loạt và quét bảo mật cho website WordPress.
- Cài đặt SSL/TLS: Plesk tích hợp sẵn tiện ích Let’s Encrypt, giúp bạn cài đặt chứng chỉ SSL miễn phí và tự động gia hạn.
Lý do nên sử dụng Plesk
Dưới đây là những lý do khiến Plesk trở thành lựa chọn tối ưu:
- Dễ dàng phân cấp người dùng: Plesk cho phép dễ dàng phân chia quyền quản lý cho từng nhóm người dùng (quản trị viên, đại lý, người dùng cuối), giúp tối ưu phân bổ tài nguyên và kiểm soát truy cập.
- Tính năng tự động hóa cao: Plesk tự động hóa các tác vụ quản lý như sao lưu, cập nhật phần mềm, triển khai ứng dụng, quản lý chứng chỉ SSL, giúp giảm thời gian thao tác và hạn chế lỗi.
- Mở rộng kinh doanh, tăng doanh thu: Plesk hỗ trợ doanh nghiệp cung cấp dịch vụ hosting mở rộng quy mô dễ dàng, quản lý nhiều website trên cùng một máy chủ và tích hợp linh hoạt các dịch vụ bổ sung.
- Phát triển không ngừng: Plesk luôn cập nhật tính năng mới, đáp ứng kịp thời nhu cầu về bảo mật, hiệu suất, và đảm bảo sản phẩm không bị lỗi thời.
- Hỗ trợ chăm sóc khách hàng: Plesk hỗ trợ khách hàng chuyên nghiệp với nhiều kênh liên hệ và tài liệu hướng dẫn chi tiết, giúp người dùng tự xử lý nhanh các vấn đề thường gặp.
Ưu điểm và nhược điểm của Plesk
Plesk là một lựa chọn tuyệt vời cho người mới bắt đầu, chủ shop online, các agency thiết kế web nhỏ, hay developer cần quản lý nhiều dự án. Tuy nhiên, như mọi công cụ khác, Plesk cũng có những ưu và nhược điểm riêng;
Dễ sử dụng: Plesk trang bị giao diện trực quan, tổ chức rõ ràng, hỗ trợ thao tác dễ dàng mà không cần chuyên môn về dòng lệnh.
Hỗ trợ đa nền tảng: Plesk có thể triển khai linh hoạt trên cả môi trường Linux lẫn Windows, phù hợp nhiều nhu cầu khác nhau.
Tính năng phong phú: Plesk cung cấp đầy đủ công cụ quản lý website, email, database, DNS, bảo mật; bản Obsidian còn bổ sung toolkit cho SEO và WordPress, nâng cao độ an toàn, tối ưu vận hành.
Khả năng mở rộng: Plesk hỗ trợ mở rộng linh hoạt với kho tiện ích sẵn có giúp tích hợp nhanh dịch vụ từ bên thứ ba.
Tự động hóa cao: Tự động hóa tối đa nhiều tác vụ từ sao lưu, cập nhật, cài SSL đến bảo trì hệ thống, giảm thời gian thao tác thủ công.
Phân cấp người dùng: Đa dạng cấp quyền quản trị, thiết lập rõ ràng cho admin, reseller, khách, giúp việc kiểm soát tài nguyên thuận tiện.
Cộng đồng hỗ trợ lớn: Cộng đồng người dùng, tài liệu hướng dẫn và hệ thống hỗ trợ chuyên sâu giúp dễ dàng trao đổi, tìm hiểu và giải quyết vướng mắc khi sử dụng Plesk.
Chi phí bản quyền: Plesk là một phần mềm thương mại có thu phí giấy phép, mức giá thường khá cao, đặc biệt với doanh nghiệp nhỏ hoặc cá nhân.
Độ phức tạp ban đầu: Dù giao diện thân thiện, số lượng tính năng đa dạng có thể tạo cảm giác phức tạp cho người mới bắt đầu.
Yêu cầu cập nhật thường xuyên: Người dùng cần cập nhật phần mềm định kỳ để đảm bảo bảo mật và ổn định, quá trình này đôi khi có thể gây gián đoạn tạm thời dịch vụ.
Hạn chế trên một số phiên bản hệ điều hành: Một số tính năng trên Plesk có thể bị hạn chế hoặc không vận hành tối ưu trên một số phiên bản hệ điều hành nhất định.
Ai nên sử dụng Plesk
Plesk được phát triển để phục vụ nhiều nhóm người dùng với các nhu cầu quản lý máy chủ và website khác nhau. Dưới đây là các đối tượng phù hợp sử dụng Plesk:
- Quản trị viên hệ thống: Có thể dùng Plesk để giám sát, xử lý tài nguyên, bảo mật, cấu hình email, quản lý dữ liệu và các thao tác bảo trì hằng ngày.
- Nhà phát triển web: Hưởng lợi từ Plesk nhờ hỗ trợ nhiều ngôn ngữ lập trình (PHP, Python, Ruby, Node.js), quản lý mã nguồn với Git, tích hợp công cụ CI/CD tự động hóa triển khai dự án.
- Doanh nghiệp vừa và nhỏ: Dễ dàng kiểm soát website, tên miền, email mà không cần kiến thức quản trị hệ thống chuyên sâu, đồng thời đảm bảo hiệu suất và bảo mật web.
- Đại lý hosting: Quản lý nhiều tài khoản khách hàng, cấu hình dịch vụ hosting, phân bổ tài nguyên linh hoạt và đơn giản hóa việc theo dõi sử dụng của từng khách.
- Người dùng cá nhân, blogger: Hỗ trợ cài đặt nhanh các CMS phổ biến (như WordPress), thuận tiện cho việc tạo và quản lý blog hoặc trang web mà không cần hiểu sâu về kỹ thuật.
Hướng dẫn cách sử dụng Plesk
- Đăng nhập Plesk
- Đổi mật khẩu tài khoản
- Quản lý file và thư mục
- Upload dữ liệu lên hosting
- Tạo mới thư mục hoặc tập tin
- Xóa thư mục/tập tin
- Đổi tên thư mục/tập tin
- Nén dữ liệu (Archive)
- Di chuyển file/thư mục
- Tạo cơ sở dữ liệu (Database)
- Tạo tài khoản FTP user
- Thêm Domain/Sudomain/Domain Alias
- Sao lưu dữ liệu website (Backup)
Những thao tác dưới đây giúp bạn nhanh chóng làm chủ các tính năng cơ bản trên Plesk, phù hợp với nhu cầu quản lý website, dữ liệu và tài khoản.
Đăng nhập Plesk
Truy cập giao diện quản lý bằng tài khoản và mật khẩu bạn đã đăng ký tại nhà cung cấp hosting. Thông tin này thường gửi về email sau khi đăng ký dịch vụ. Bạn nên lưu lại để thuận tiện khi truy cập các lần sau.
Đổi mật khẩu tài khoản
Bạn cần vào mục Account, chọn Change Password, nhập và xác nhận lại mật khẩu mới.
Quản lý file và thư mục
Bạn cần sử dụng File Manager để xem, tạo mới, đổi tên, xóa, di chuyển và quản lý các tệp, thư mục trên hosting một cách trực quan.
Upload dữ liệu lên hosting
Trong giao diện chính của Plesk, bạn chọn Files. Sau đó điều hướng đến thư mục gốc của website, thường là httpdocs, rồi nhấn vào nút Upload, chọn tập tin từ máy tính của bạn và chờ quá trình tải lên hoàn tất.
Tạo mới thư mục hoặc tập tin
Bạn cần chọn File Manager, nhấn +New và chọn Create Directory/Create File để tạo thư mục mới, rồi sau đó đặt tên thư mục và xác nhận.
Xóa thư mục/tập tin
Bạn chọn file hoặc thư mục trong File Manager, nhấn phải chuột và chọn Remove, xác nhận khi có thông báo.
Đổi tên thư mục/tập tin
Bạn nhấn vào file hoặc thư mục cần đổi tên, chọn Rename, nhập tên mới và lưu lại thay đổi.
Nén dữ liệu (Archive)
Đánh dấu chọn đối tượng, nhấn Add to Archive bên trên, đặt tên file nén và hoàn tất thao tác.
Di chuyển file/thư mục
Lựa chọn mục cần chuyển, nhấn Move, chọn điểm đến và xác nhận để hoàn tất.
Tạo cơ sở dữ liệu (Database)
Bạn truy cập mục Databases, nhấn Add Database, nhập tên và chọn loại cơ sở dữ liệu, nhấn OK.
Tạo tài khoản FTP user
Bạn quay lại Home Panel, chọn FTP Access, nhấn vào Add an FTP Account. Bạn cần nhập thông tin, rồi xác nhận tạo tài khoản FTP mới.
Thêm Domain/Sudomain/Domain Alias
- Để tạo subdomain: Vào Websites & Domains, chọn Add a Subdomain, nhập tên và đường dẫn cần liên kết.
- Để thêm domain alias: Vào Websites & Domains, chọn Add a Domain Alias, điền tên miền phụ và xác nhận.
Sao lưu dữ liệu website (Backup)
Ở Websites & Domains, bạn tìm đến Backup Manager hoặc và nhấn vào nút Back Up. Sau đó bạn lựa chọn loại sao lưu (toàn bộ tài khoản hoặc chỉ cấu hình) và nơi lưu trữ bản sao lưu rồi nhấn OK để bắt đầu quá trình. Sau khi hoàn tất, bạn có thể tải về bản sao lưu này.
Câu hỏi thường gặp
Plesk có miễn phí sử dụng không?
Plesk là phần mềm thương mại, chỉ cho phép dùng thử giới hạn thời gian hoặc số tính năng nhất định. Khi hết thời gian dùng thử, bạn cần mua license để tiếp tục sử dụng đầy đủ tính năng.
Sự khác biệt chính giữa Plesk Obsidian và Plesk Onyx là gì?
Plesk Obsidian (2019) có giao diện hiện đại, tăng cường bảo mật (Fail2Ban, SSL It!), cải thiện hiệu suất, quản lý WordPress nâng cao và backup nhanh hơn so với Plesk Onyx (2016) vốn chỉ cung cấp công cụ cơ bản, giao diện truyền thống hơn.
Dùng Plesk có cần biết code hoặc thao tác dòng lệnh không?
Câu trả lời là không. Giao diện Plesk trực quan, thao tác hoàn toàn bằng chuột nên người dùng không cần kiến thức lập trình hay thao tác dòng lệnh để quản lý hosting hoặc website.
Plesk là một công cụ quản lý hosting mạnh mẽ và thân thiện với người dùng, giúp đơn giản hóa các tác vụ quản trị website. Với giao diện trực quan và nhiều tính năng tích hợp, Plesk phù hợp cho cả người mới bắt đầu và các chuyên gia. Hy vọng bài viết đã giúp bạn có cái nhìn tổng quan về Plesk. Nếu muốn tìm hiểu thêm về control panel khác, bạn có thể tham khảo các bài viết dưới đây của mình:
